نوسان سازهایی که فرکانسشون با تغییر دادن یک ولتاژ قابل کنترل هست VCO نامیده می شن. این مدارها کاربردهای مختلفی دارند. مثلا توی فانکشن ژنراتورها، مدارات سینتی سایزر، تجهیزات ارتباطی و در PLL ها. مداری که اینجا معرفی می شه یه VCO ساده است که با آی سی معروف 555 ساخته شده. همون طور که در شکل مشخصه ولتاژ کنترل از سر وسط یک پتانسیومتر به پایه شماره 5 اعمال شده. البته این کار رو می شه بدون استفاده از پتانسیومتر و با اعمال مستقیم ولتاژ دلخواه که باید کمتر از ولتاژ تغذیه آی سی 555 باشه انجام داد.

555 vco


شکل موج خروجی که از پایه 3 گرفته می شه مربعی هست و ولتاژ خروجی بین 0 و ولتاژ تغذیه Vcc تغییر می کنه. البته لازم به ذکره که این مدار خیلی ساده است و با تغییر ولتاژ کنترل، دیوتی سایکل خروجی هم کم و زیاد می شه. محدوده فرکانس خروجی در این مدار از 2 تا 9 کیلوهرتز هست و در خارج از این محدوده شکل موج دچار اعوجاج زیادی می شه. برای تغییر این محدوده می شه مقاومت R1 و یا خازن C1 رو کم یا زیاد کرد. با زیاد کردن مقدار این مقاومت یا خازن فرکانس کاهش پیدا می کنه و با کم کردن اون فرکانس افزایش پیدا می کنه.
نکته مهم درباره این مدار خازن C2 هست که وظیفه داره نویزهای احتمالی رو حذف کنه و اجازه نده که با تغییر ناگهانی در ولتاژ کنترل، فرکانس خروجیمون جهش ناگهانی داشته باشه و یا شکل موج خروجی از مربعی خالص در بیاد.